ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
Η ιστολογική εξέταση είναι μια από τις διαγνωστικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται στην Ιατρική.
Μεταξύ όλων είναι μια από τις ακριβέστερες αν όχι η ακριβέστερη μέθοδος, γι’ αυτό και αποκαλείται η "τελική διάγνωση".
Εξετάζει όργανα ή τμήματά των που αφαιρούνται με εγχειρητική τεχνική (όπως γαστρεκτομή, υστερεκτομή, τμήμα παχέος εντέρου, προστάτης, μαστός, κύστεις ωοθηκών κτλ) για τον καθορισμό της διάγνωσης νόσου αλλά και της σταδιοποίησης και των προγνωστικών παραγόντων.
Η κυριότερη χρήση της όμως είναι η διενέργεια ιστολογικής εξέτασης σε βιοψίες (μικρά δείγματα ιστού δηλαδή) που λαμβάνονται μέσω ενδοσκοπήσεων όπως: γαστροσκόπηση, κολονοσκόπηση, βρογχοσκόπηση, υστεροσκόπηση, ή με άμεση λήψη από προσπελάσιμες θέσεις όπως: βιοψίες μαστού, βιοψίες τραχήλου, βιοψίες προστάτου.
Συχνή ακόμη είναι η ιστολογική εκτίμηση υλικών διαγνωστικής απόξεσης ενδομητρίου, διουρηθρικής εκτομής προστάτου ή όγκων ουροδόχου κύστεως.
Ακόμη ιδιαίτερη σημασία έχει η ιστολογική εξέταση ορατών βλαβών όπως δερματικών βλαβών ή ογκιδίων δέρματος διότι είναι η ασφαλέστερη μέθοδος διάγνωσης που μπορεί να αποκλείσει μια κακοήθη νόσο, ή αντίθετα με την πλήρη διάγνωση της να οδηγήσει στην κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι απλοί σπίλοι (ελιές) του δέρματος που δεν χρήζουν περαιτέρω αντιμετώπισης μετά την αφαίρεσή τους και οι κακοήθεις βλάβες (καρκίνωμα, μελάνωμα) η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση των οποίων είναι καίριας σημασίας για την αντιμετώπισή των.
Η διάγνωση όλων των ανωτέρω βασίζεται στην ιστολογική εικόνα, πρώτιστο και κύριο διαγνωστικό εργαλείο της οποίας αποτελεί η εξέταση του υλικού με το μικροσκόπιο μετά την κατάλληλη προετοιμασία (μονιμοποίηση, μικροτόμηση, χρώση αιματοξυλίνης - εωσίνης) και η εκτίμηση των ευρημάτων η οποία βασίζεται στις γνώσεις και την εμπειρία του παθολογοανατόμου.